Pandeminin başında sadece sağlık çalışanlarında görülen uzamış Covid-19 enfeksiyonu yani post Covid-19 enfeksiyonu, şu anda sağlık çalışanı olmayan kişilerde de önemsenecek sayıda görülüyor. Akut enfeksiyondan 12 hafta sonrasında da hala devam eden ve farklı bir tanı ile ilişkilendirilmeyen uzamış Covid-19’da, kronik öksürük, nefes daralması, hafızada gerileme belirtileri ortaya çıkabiliyor. Dr. Songül Özer, uzamış Covid-19’dan korunmada aşıların ve hatırlatma dozlarının etkili olduğunu vurguluyor.
Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Beyin Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Mikrobiyoloji Uzmanı Dr. Songül Özer, uzamış Covid-19 enfeksiyonuna ilişkin değerlendirmede bulundu.
12 hafta sonra da halen devam ediyorsa dikkat!
“Uzamış Covid-19 enfeksiyonu”denilince bilinmesi gereken bazı tanımlamalar olduğunu belirten Dr. Songül Özer, bu tanımlamalara ilişkin şunları söyledi:
Akut Covid-19 enfeksiyonu: 4 haftaya kadar devam eden belirti ve bulguların olması.
Post-akut Covid-19 enfeksiyonu: Akut enfeksiyondan 4-12 hafta sonrasına kadar devam eden klinik bulguların ve laboratuvar anormalliklerinin olması.
Post Covid-19 enfeksiyonu: Akut enfeksiyondan 12 hafta sonrasında da hala devam eden ve farklı bir tanı ile ilişkilendirilmeyen klinik bulguların ve laboratuvar anormalliklerinin var olması durumu.
Uzamış Covid-19 sağlık çalışanları dışında da görülmeye başlandı
Dr. Songül Özer, pandeminin başında sadece sağlık çalışanlarında görülen bu uzamış Covid-19 enfeksiyonunun yani post Covid-19 enfeksiyonunun şu anda sağlık çalışanı olmayan kişilerde de önemsenecek sayıda görülmeye başladığını belirterek Dünya Sağlık Örgütü tarafından da artık kabul edilen bir durum olduğunu söyledi.
Kronik öksürük ve nefes darlığına dikkat!
Uzamış Covid-19 enfeksiyonun birçok belirtisi bulunduğunu ifade eden Dr. Songül Özer, genellikle kronik öksürük, nefes daralması, hafızada gerileme, uyku bozukluğu görüldüğünü kaydetti. Dr. Songül Özer, “Bu belirtilerin yanı sıra depresyon, pozisyon değişiminde baş dönmesi, sersemlik hissi, egzersiz yapmada güçlük çekme, uykusuzluk, sinirlilik, iştahsızlık, kilo kaybı, ishal, hafif ateş, kalpte çarpıntı, yorgunluğa bağlı olmayan göğüs ağrıları, eklem ağrısı, kas ağrıları, bazen lenf bezlerinde büyüme, deri döküntüleri, deride renk değişiklikleri ve aşırı halsizlik görülebilir.” diye konuştu.
Posttravmatik stres bozukluğu uzamış Covid-19’a yol açabilir
Uzamış Covid-19 enfeksiyonun nedenlerine de işaret eden Dr. Songül Özer, şunları söyledi:
“Hastalığın başlangıç evresinde kanda fazla miktarda koronovirüs bulunması, koronovirüse karşı yetersiz antikor üretimi, posttravmatik stres bozukluğunun gelişmesi, kanda lupus ve romatoid artrit antikorları gibi bazı otoantikorların bulunması, vücutta eskiden varolan Epstein-Barr virüsünün yeniden aktive edilmesi ve tip-2 diyabet gibi kronik bir hastalığın varlığı, genetik yatkınlık gibi faktörler, uzamış enfeksiyona neden olabilir.”
Bu faktörler, kişinin vücudunda yetersiz antikor yanıtına ve uzamış enflamasyona neden oluyor. Yani kişi vücudundaki otoantikorlarla, kendi dokularına, damar yapılarına, akciğer ve beyin dokularına zarar verebiliyor.
Dr. Songül Özer, uzamış Covid-19 enfeksiyonunun, hastalığın erken evresinde hastaneye veya yoğun bakıma yatırılmak zorunda kalan hastalar, ileri yaşta olanlar, kalp hastalığı, tansiyon yüksekliği, şeker hastalığı, KOAH gibi altta yatan başka hastalığı olanlarda daha çok görüldüğünü söyledi.
Hafif hastalık sonrasında da görülebilir
Dr. Songül Özer, erken hastalık evresinde komplikasyon gelişen hastalar ve servis ya da yoğun bakım yatışı uzayan hastalarda, kadın hastalarda, aşırı kilolu hastalarda, sigara içenlerde uzamış Covid-19 enfeksiyonunun gelişme riskinin daha fazla olduğunu kaydetti. Dr. Songül Özer, “Ama hafif hastalık sonrasında ve genç yaştaki hastalarda da gelişebileceği unutulmamalıdır.” uyarısında bulundu.
Aşılar mutlaka yapılmalı
Uzamış Covid-19 enfeksiyonundan korunmada aşının önemine işaret eden Dr. Songül Özer, “Uzamış Covid-19 enfeksiyonundan korunmak için alınabilecek farklı bir önlem bilinmiyor ama genel korunma tedbirlerine uyulması, hekimlerin önerilerinin ve tedavilerinin tam olarak uygulanması şart. En önemlisi, hastalığın ağır geçirilmesini engelleyen aşıların, hatırlatma dozları ile birlikte yapılması, mutlaka gerekiyor. Covid-19’un nasıl ve neden uzun süre devam ettiğini anlamanın ve bunu istatistiksel olarak açıklamanın en iyi yolu, mevcut tüm uluslararası çalışmaların sonuçlarını, elde edilen verilerini bir araya getirmekle mümkün olacaktır. Bilim insanları çalışmalarına halen devam etmektedir.” diye konuştu.
