Vaktinden çok önce dünyaya gelen prematüre bebekler; özellikle akciğer gelişimleri tamamlanmamış olduğundan dolayı solunumdan enfeksiyona, beyin kanamasından kalp yetmezliğine ve ciddi bağırsak hastalıklarına dek pek çok sağlık sorunu ile karşı karşıya kalabiliyorlar. Bu nedenle de annelerimizin ‘seni pamuklara sarmalayarak büyüttüm’ sözüne tam da uygun davranılması gerekiyor. Dünyada prematüre bebeklerin sorunlarıyla ilgili farkındalık yaratmak amacıyla her yıl 17 Kasım Dünya Prematüre Günü kapsamında etkinlikler yapılıyor. Acıbadem Kozyatağı Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları, Yenidoğan Yoğun Bakım Uzmanı Dr. Mehmet Malçok, özellikle de Covid-19 pandemisinin tehdidi altında dünyaya gelen prematüre bebeklerin bakımında ihmale gelmez 10 kuralı anlattı, önemli uyarılar ve önerilerde bulundu.
Gebeliğin 37. haftasını tamamlamadan önce doğan bebekler prematüre olarak tanımlanıyor. Hatta kimi minikler çok daha aceleci olup 23-25 haftalıkken bile doğabiliyorlar. Onlara da “yaşam sınırındaki prematüre bebek” deniyor. Ülkemizde farklı nedenlerle her yıl yaklaşık 150 bin prematüre bebek dünyaya geldiğini belirten Acıbadem Kozyatağı Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları, Yenidoğan Yoğun Bakım Uzmanı Dr. Mehmet Malçok “Halk arasında, zamanında doğan bebeklere göre daha küçük bebekler olarak algılansa da, bu bebekler anne karnında gelişimlerini tamamlamadan doğmuş bebeklerdir. Doğum ağırlıkları da gebelik süresine bağlı olarak değişirken bazen 1000 gramdan daha düşük yani neredeyse bir avuç içine sığabilen büyüklükte de karşımıza çıkabiliyor. Dünyada olduğu gibi ülkemizde de prematüre bebek doğumuna çok sık rastlanıyor. Annede yüksek tansiyon, kronik hastalık, enfeksiyon, sık doğum, doğum suyunun erken gelmesi vb birçok neden prematüre bebek doğumuna neden olurken, gebelik haftası ne kadar küçük ise, bu bebeklerin karşılaşacağı zorluklar o kadar artıyor” diyor.
Akciğerlerinin gelişimi doğduktan sonra tamamlanıyor!
Prematüre bebeklerin akciğer gelişimleri başta olmak üzere, göz ve beyin gelişimlerinin doğduktan sonra tamamlandığını, bağışıklık sistemlerinin de tam gelişmemesinden ötürü enfeksiyonlara daha hassas ve açık olduklarını vurgulayan Dr. Mehmet Malçok şöyle konuşuyor: “İçinde bulunduğumuz pandemi sürecinde mevcut risklere, kış aylarına özgü tehlikeler de eklenince prematüre bebekler için tehdit artıyor. İnsanların kapalı ortamlarda kalma sürelerinin artması ve bulundukları ortamların havalandırma ve hava temizliğinin yeteri kadar olmaması, bazı virüslerin düşük hava sıcaklıklarında daha kolay bulaşması normal, zamanında doğmuş bebeklere göre prematüre doğan bebeklerde enfeksiyon riskinin daha fazla tehdit oluşturmasına neden oluyor. Mevsimsel olarak artış gösteren RSV virüsleri de prematüreleri en çok tehdit eden mevsimsel hastalıklardan birisi olarak karşımıza çıkıyor. Bağışıklık sistemi zayıf, akciğerleri hassas olan prematüreler bu hastalığa yakalandığında, alt hava yollarında daralma ve nefes almada güçlük şikayetlerine neden olmakla birlikte, bebeklerin yoğun bakımlara tekrar yatmasına ve uzun süreli tedavi almasına neden oluyor.”
Covid 19 çok ciddi risk oluşturuyor!
Sonbahar ve kış aylarında sık rastlanılan diğer enfeksiyonlar arasında yer alan; rinovirüs, mevsimsel influenza tip A-B ve Covid-19’un prematüre bebekler için ciddi ağır tablolar oluşturabildiğini belirten Dr. Mehmet Malçok; bu hastalıklardan korunmanın en iyi yolunun, hasta kişiler ile prematüre bebeklerin karşılaşmaması olduğunu vurguluyor. Dr. Mehmet Malçok “Covid 19 salgınından önce de, prematüre bebeklerin sağlığı için ev ziyaretlerinin kısıtlanması ve el hijyeni başlıca korunma tedbirleri arasında yer alıyordu. Şimdi bu tedbirlerin alınması; maske ve mesafe ile birlikte Covid 19 salgınında çok daha kritik bir hale geldi” diyor.
Prematüre bebeklere özel kış önlemleri!
Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları, Yenidoğan Yoğun Bakım Uzmanı Dr. Mehmet Malçok, prematüre bebeklerin bakımına özel kış önlemlerini şöyle sıralıyor;
- Prematüre bebeğiniz için anne sütü kritik önem taşıyor. Bol bol emzirin.
- Prematüre bebeklerin diğer bebeklere oranla hastalıklara karşı daha hassas olduğunu unutmayın Bu nedenle özellikle kış döneminde ev ziyaretlerine gitmekten kaçının.
- Doğum sonrası da dahil olmak üzere ziyaretçi kabul etmeyin. Hasta olan kişilerle kesinlikle bir arada bulundurmayın.
- Kapalı ve havalandırması kötü olan yerlere bebeğinizi sokmayın.
- Bebek bakımı öncesi el hijyenini ihmal etmeyin. Ellerinizi sık yıkayın.
- Olası bir hastalık durumunuzda bebeğinizi emzirme, bakım işleri esnasında maske kullanın.
- Odaları gün içerisinde düzenli havalandırın.
- Covid-19 olmanız bebeğinizi emzirmenize engel değil; aksine hastalığa karşı oluşacak antikorların, anne sütü aracılığıyla bebeğe geçmesine ve koruyuculuk sağlamasına yardımcı oluyor. Bu nedenle Covid-19 olsanız da bebeğinizi maske takarak ve hijyene dikkat ederek emzirin.
- Oda sıcaklığının çok soğuk ya da çok sıcak olmamasına, 24-25 derecede sabit tutmaya özen gösterin.
- Büyüme hormonu uyku esnasında salgılandığından, bebeğinize kaliteli uyku ortamı sağlayın. Gürültülü ve televizyonun açık olduğu ortamda değil, sessiz bir odada uyutun.
